اعتیاد کودک به تکنولوژی در جهان امروز، یکی از نگرانی‌های مهم و معتبر والدین است.
از این رو ما تصمیم گرفتیم که به بررسی موضوع اعتیاد به تکنولوژی در کودکی بپردازیم و راجع‌به علائم و نشانه‌ها، دلایل و پیامدهای این نوع اعتیاد صحبت کنیم.
باید بدانید که اعتیاد به فناوری در کودکان نیز مانند باقی انواع اعتیاد است و همان قسمت از مغز را گرفتار می‌کند که در سایر اعتیادها نیز درگیر است و اثرات مخربی روی ذهن، روان و حتی سلامت جسمی کودکان می‌گذارد.
به همین دلیل تا دیر نشده و اعتیاد کودکان به فناوری گسترش نیافته است، باید به فکر چاره بود.
بنابراین در ادامه مطلب همراه ما باشید تا شما را با نشانه‌ها، دلایل و پیامدهای اعتیاد به تکنولوژی در فرزندان آشنا کنیم و راهکار مناسب برای رفع این اعتیاد را نیز در اختیارتان قرار دهیم.
همچنین می‌توانید با شرکت در دوره تربیت کودک (شاه کلید پلاس)، موضوع اعتیاد کودکان به فناوری را به‌صورت اصولی و درست مدیریت کنید.
علائم و نشانه‌های اعتیاد کودک به تکنولوژی
دلایل گرایش و اعتیاد به تکنولوژی در کودکی
پیامدها و عوارض اعتیاد به فناوری در کودکان
نتیجه‌گیری: آیا می‌توان اعتیاد کودک به تکنولوژی را از بین برد؟
مطالعات نشان می‌دهند که اعتیاد کودک به تکنولوژی نیز مانند سایر اعتیادها ازجمله اعتیاد به مواد مخدر است.
در حقیقت اعتیاد به تکنولوژی در کودکی نیز همان قسمتی‌هایی از مغز که در سایر اعتیادها درگیر هستند را گرفتار می‌کند.
بنابراین هنگامی که کودکان از دستگاه‌های دیجیتال استفاده می‌کنند، هورمون دوپامین (هورمون شادی) توسط مغز ترشح می‌شود.
این امر باعث می‌شود که کودکان، بارها و بارها بخواهند از این وسایل استفاده کنند تا جایی که کنترل این رفتار سخت و حتی نشدنی می‌شود.
سازمان بهداشت جهانی، اعتیاد به ابزارهای دیجیتال و تکنولوژی را به‌صورت زیر تعریف می‌کند:
“اعتیاد به بازیهای دیجیتال یا ویدئویی، الگویی رفتاری است که فرد در آن نمی‌تواند از بازی کردن دست بکشد و به بازی، اولویتی بیش از حد می‌دهد؛ حتی بیشتر از سایر فعالیت‌های مهم زندگی‌اش!
تا جایی که این وضعیت به جایی می‌رسد که بازیهای دیجیتال، مهم‌تر از سایر علاقه‌مندی‌ها و فعالیت‌های روزمره‌ی فرد می‌شوند.”
حال طبق این تعریف و طبق منبع تشخیصی اختلالات روانی، در صورتی می‌توان اعتیاد کودک به تکنولوژی را تأیید کرد که مشخصه‌های زیر را داشته باشد:
بنابراین اگر کودکتان نشانه‌های بالا را داشت، می‌توان گفت که او اعتیاد به تکنولوژی دارد.
حال که با علائم اعتیاد به فناوری در کودکان آشنا شدید در ادامه نیز همراه ما باشید تا شما را با دلایل این اعتیاد آشنا کنیم.
امروزه با تغییر سبک زندگی، استفاده از تکنولوژی نیز افزایش چشمگیری داشته است و فناوری و دستگاه‌های دیجیتال، عضوی جدانشدنی از زندگی همه‌ی مردم به حساب می‌آیند.
اما چرا تا این حد ما در تکنولوژی و استفاده از ابزارهای دیجیتال غرق شده‌ایم؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که ما برای انجام بسیاری از کارها و فعالیت‌های روزمره به استفاده از فناوری در شکل‌های متفاوت نیازمندیم.
به طور مثال خریدوفروش، انتقال پول، سفرهای بین‌شهری و بین‌المللی و حتی سایر امور مانند تحصیل، کار و حتی تفریح و سرگرمی، همگی از یک راهی به تکنولوژی مرتبط هستند.
تا جایی که طبق آمار اتحادیه بین‌المللی مخابرات طی یک دهه اخیر، استفاده از اینترنت در کشورهای توسعه یافته تا 239 درصد رشد داشته است.
همین درهم‌تنیدگی تکنولوژی با زندگی ما، یکی از دلایل مهم گرایش و اعتیاد کودک به تکنولوژی است.
چرا که بازی‌ها و حتی تحصیلات آن‌ها نیز تحت تأثیر تکنولوژی قرار گرفته و به‌نوعی با ابزاری مانند گوشی، کامپیوتر و دستگاه‌های بازی مرتبط است.
پژوهش‌ها نیز نشان می‌دهند که استفاده زیاد و نادرست از فناوری‌های جدید با وجود مزایایی مثل راحتی و سرعت بیشتر، می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی مثل وابستگی و اعتیاد شود.
تا جایی که اعتیاد به اینترنت را به‌عنوان بیماری همه‌گیر قرن معرفی کرده‌اند.
در حال حاضر در کشور ما نیز بخش زیادی از زمان کودکان صرف انجام بازیهای رایانه‌ای می‌شود.
این بازیهای به دلیل دارا بودن کشش و جذابیت بالا، توانسته‌اند کودکان و نوجوانان زیادی را جذب و آن‌ها را به بزرگ‌ترین گروه مخاطبان خود تبدیل کنند.
بنابراین می‌توان گفت که یکی دیگر از دلایل اعتیاد به تکنولوژی در کودکی، جذابیت و کشش بازیهای رایانه‌ای است.
متأسفانه بازیهای رایانه‌ای نه‌تنها بخش قابل‌توجهی از اوقات فراغت کودکان را به خود اختصاص داده‌اند بلکه زمان‌هایی که کودک باید به کارهای دیگری مثل تحصیل، انجام تکالیف درسی، حضور در جمع خانواده و بازی با هم‌سن‌وسالان بپردازد را نیز تصاحب کرده‌اند.
به همین دلیل می‌توان گفت که دلیل بعدیِ اعتیاد به تکنولوژی در فرزندان، صرف زمان طولانی برای انجام انواع بازیهای دیجیتالی است.
در حقیقت چون بازیهای رایانه‌ای به ابزاری برای ارضای نیازهای روانی مانند هیجان و برانگیختگی، سرگرمی و تفریح، احساس رقابت و قدرت و راهی برای فرار از واقعیت تبدیل شده‌اند، باعث ایجاد اعتیاد به فناوری در کودکان می‌شوند.
حال که با دلایل اعتیاد کودکان به فناوری آشنا شدید، در ادامه به بررسی عوارض این وابستگی می‌پردازیم.
یکی از ویژگی‌های مهم رفتارهای اعتیادی، وسوسه کننده بودنِ آن‌ها است.
هرچند که رفتارهای اعتیادی به طور موقت و آنی، تشویق‌کننده هستند اما در درازمدت باعث بروز نتایج زیان‌باری خواهند شد.
متأسفانه در سال‌های اخیر، شاهد رشد چشمگیر اعتیاد کودکان به فناوری هستیم.
همین اعتیاد، باعث شده است که سال‌های اولیه‌ی رشد کودکان که یک دوره‌ی حیاتی برای ارتباط با همسالان و گسترده شدن روابط اجتماعی هستند به انجام بازیهای رایانه‌ای و استفاده از ابزارهای هوشمند و تکنولوژی بگذرد.
منتها اعتیاد کودک به تکنولوژی به همین مورد خلاصه نمی‌شود و عوارض و پیامدهای زیر را نیز در پی دارد:
از آنجایی که یکی از پیامدهای اعتیاد به تکنولوژی در کودکان، روی آوردن به رفتارهای پرخاشگرانه است؛ پیشنهاد می‌کنیم که حتماً مقاله‌ی “مدیریت پرخاشگری در کودکان“ را مطالعه کنید.
علاوه‌بر موارد بالا، اعتیاد کودکان به فناوری، یکسری تأثیرات فیزیکی و جسمانی زیر را نیز دارد:
در این مقاله راجع‌به اعتیاد کودک به تکنولوژی صحبت کردیم.
بنابراین متوجه شدید که دلایل اعتیاد به تکنولوژی در کودکی چیست و چه عوارضی در پی دارد.
با توجه به مشکلاتی که اعتیاد به فناوری در کودکان ایجاد می‌کند، سلامت روان در کودکان بسیار اهمیت می‌یابد.
چرا؟ زیرا کودکان نسبت به سایر افراد، بیشتر در معرض آسیب‌های استفاده بیش از حد از تکنولوژی، اینترنت، فضای مجازی و بازیهای رایانه‌ای و ویدئویی هستند.
بنابراین نیاز است که والدین سلامت روان کودک را در اولویت قرار دهند و نسبت به پیشگیری و مدیریت این رفتارها آگاهی و اطلاعات کافی داشته باشند.
اما آیا می‌توانیم اعتیاد به تکنولوژی در فرزندان خود را از بین ببریم؟
بله!
نکته‌ی مهم برای جلوگیری از اعتیاد به فناوری در کودکان و یا کاهش استفاده از ابزارهای دیجیتال، این است که باید یک جایگزین مناسب برای سرگرمی کودکان در نظر داشته باشیم.
این جایگزین، باید هم جذاب باشد و هم بتواند کودک را سرگرم کند.
منتها اگر نمی‌دانید که از چه جایگزین‌هایی برای رفع اعتیاد کودکان به فناوری استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنیم که برای آشنایی با راهکارهای مدیریت استفاده از تکنولوژی و ابزارهای دیجیتال حتماً مقاله‌ی “مضرات موبایل، تبلت و تلویزیون برای کودکان“ را مطالعه کنید.
زهرا قانع، روان درمانگر، روانشناس و مشاور کودک، دارای مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی از دانشگاه تهران.
زهرا قانع، روان درمانگر، روانشناس و مشاور کودک، دارای مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی از دانشگاه تهران.
دوره ی جامع فرزند پروری شاه کلید، آموزش لحظه به لحظه رفتار با کودک از بدو تولد تا ده سالگی را به شما آموزش می دهد. این دوره خصوصیات زیر را دارد:
