آموزش مدیریت استرس به کودکان

15 راهکار برای کاهش استرس در کودکان

حال لازم است بدانیم که راههای کاهش استرس در کودکان شامل چه چیزهایی هستند.

در ادامه 15 مورد از راههای کاهش استرس در کودکان را توضیح داده‌ایم.

این 15 راهکار می‌توانند به کودک شما کمک کنند تا استرس خود را به طور مؤثر مدیریت کند و زندگی شادتر و سالم‌تری داشته باشد.

به یاد داشته باشید که صبر و شکیبایی در این مسیر بسیار مهم است و با حمایت و تشویق شما، کودکتان می‌تواند بر استرس خود غلبه کند.

1- تنفس عمیق

به کودک خود بیاموزید که چگونه در مواقع استرس زا، به آرامی و عمیق نفس بکشد.

تنفس عمیق به کاهش ضربان قلب و آرامش سیستم عصبی کمک می‌کند.

از کودک بخواهید که به مدت چند ثانیه از طریق بینی نفس بکشد، چند ثانیه آن را نگه دارد و سپس به آرامی نفس را از طریق دهان خارج کند.

این تمرین را می‌توانید با هم انجام دهید تا کودک راحت‌تر آن را یاد بگیرد.

2- فعالیت بدنی منظم

ورزش و فعالیت بدنی به طور منظم به کاهش استرس و بهبود خلق و خو در کودکان کمک می‌کند.

کودک خود را تشویق کنید که در فعالیت‌هایی مانند دویدن، بازی در پارک، شنا یا دوچرخه سواری شرکت کند.

این فعالیت‌ها به کودک کمک می‌کنند تا انرژی اضافی خود را تخلیه کند و احساس آرامش بیشتری داشته باشد.

3- تغذیه سالم

تغذیه سالم و متعادل بدون شک نقش مهمی در سلامت جسمی و روانی کودکان دارد.

به کودک خود غذاهای مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی بدهید.

از مصرف غذاهای فرآوری شده، نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای ناسالم که می‌توانند باعث افزایش استرس و اضطراب شوند، پرهیز کنید.

4- خواب کافی

همه ما می‌دانیم که خواب کافی برای رشد و سلامت کودکان بسیار مهم است.

کمبود خواب می‌تواند باعث تحریک پذیری، خستگی و افزایش استرس شود.

شما باید مطمئن شوید که کودکتان هر شب به اندازه کافی می‌خوابد.

برای کودکان در سنین مختلف، میزان خواب مورد نیاز متفاوت است، بنابراین بهتر است که با پزشک یا روانشناس متخصص کودکان در مورد میزان خواب مناسب برای کودک خود مشورت کنید.

5- ایجاد یک روال منظم

داشتن یک روال منظم برای خواب، غذا خوردن و سایر فعالیت‌ها به کودک کمک می‌کند تا احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشد.

سعی کنید که برنامه روزانه کودک خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که شامل زمان‌های مشخصی برای بازی، استراحت و انجام تکالیف باشد.

6. ارتباط مؤثر

با کودک خود در مورد احساسات و نگرانی‌هایش صحبت کنید.

به او گوش دهید و سعی کنید که احساساتش را درک کنید. به کودک خود اطمینان دهید که شما همیشه در کنارش هستید و به او کمک خواهید کرد.

7- یادگیری مهارت‌های حل مسئله

به کودک خود کمک کنید تا مهارت‌های حل مسئله را یاد بگیرد.

این مهارت‌ها به او کمک می‌کنند تا در مواقع استرس زا، بتواند به طور مؤثر با مشکلات خود مقابله کند.

به کودک خود یاد دهید که چگونه مشکلات خود را شناسایی کند، راه حل‌های مختلف را بررسی کند و بهترین راه حل را انتخاب کند.

برای کمک به کودک خود در کسب مهارت حل مسئله می‌توانید به مطلب آموزشی ” مهارت حل مسئله در کودکان” مراجعه کنید.

8- بازی و سرگرمی

بازی و سرگرمی برای کودکان بسیار مهم است.

بازی به کودک کمک می‌کند تا استرس خود را تخلیه کند و احساس شادی و آرامش داشته باشد.

کودک خود را تشویق کنید که به طور منظم بازی کند، با کودک خود بازی کنید و به او اجاره دهید که از فعالیت‌های سرگرم کننده لذت ببرد.

9- محدود کردن زمان استفاده از موبایل و تلویزیون

استفاده بیش از حد از تلویزیون، کامپیوتر و دستگاه‌های هوشمند می‌تواند باعث استرس و اضطراب در کودکان شود.

سعی کنید که زمان استفاده کودک خود از این وسایل را محدود کنید و به جای آن، او را تشویق کنید که به فعالیت‌های دیگر مانند بازی، مطالعه یا نقاشی بپردازد.

10- مراجعه به متخصص

اگر کودک شما به طور مداوم با استرس و اضطراب دست و پنجه نرم می‌کند، ممکن است نیاز به کمک حرفه‌ای داشته باشد.

در این صورت، به یک روانشناس متخصص کودک مراجعه کنید.

متخصص می‌تواند به کودک شما کمک کند تا با استرس خود مقابله کند و راهکارهای مؤثری برای مدیریت آن بیاموزد.

11- آموزش خودآگاهی

به کودک خود کمک کنید تا احساسات خود را شناسایی و درک کند.

از او بخواهید که در مورد احساسات خود صحبت کند و به او کمک کنید تا کلمات مناسب برای بیان احساساتش را پیدا کند.

این کار به کودک کمک می‌کند تا احساسات خود را بهتر مدیریت کند و در مواقع استرس زا، بتواند به درستی واکنش نشان دهد.

12- استفاده از هنر و خلاقیت

نقاشی، موسیقی، نوشتن و سایر فعالیت‌های هنری می‌توانند به کودک کمک کنند تا احساسات خود را به طور خلاقانه بیان کند و استرس خود را کاهش دهد.

کودک خود را تشویق کنید که در این فعالیت‌ها شرکت کند و از آنها لذت ببرد.

13- مراقبت از حیوانات خانگی

حیوانات خانگی مانند انواع مختلف پرندگان و غیره می‌توانند به کودکان احساس آرامش و امنیت بدهند و به آنها کمک کنند تا استرس خود را کاهش دهند.

اگر در خانه حیوان خانگی دارید، به کودک خود اجازه دهید که از آن مراقبت و با آن بازی کند.

این کار به کودک کمک می‌کند تا احساس مسئولیت پذیری و همدلی داشته باشد و استرس خود را کاهش دهد.

14- محدود کردن شنیدن اخبار منفی

اخبار منفی و خشونت آمیز می‌توانند باعث افزایش استرس و اضطراب در کودکان شوند.

سعی کنید کودک خود را از این اخبار دور نگه دارید و به جای آن،او را تشویق کنید که برنامه‌های مثبت و آموزنده را دنبال کند.

15- ایجاد یک محیط آرامش بخش در خانه

خانه باید مکانی امن و آرام برای کودک باشد!

سعی کنید که در خانه فضایی آرام و دلپذیر ایجاد کنید و از ایجاد تنش و درگیری در حضور کودک خودداری کنید.

همچنین به کودک خود اجازه دهید که در صورت نیاز به مکانی آرام در خانه برود و در آنجا استراحت کند.

حال که با راههای کاهش استرس در کودکان آشنا شدیم، می‌توانیم یک قدم به عقب برگردیم، اصلاٌ چه عواملی باعث ایجاد و یا تشدید استرس می‌شوند؟ در ادامه گفته‌ایم.

عوامل ایجاد کننده استرس در کودکان

آیا می‌دانید که چه عواملی می‌توانند استرس کودکان را افزایش دهند؟

در آموزش مدیریت استرس به کودکان باید به عوامل ایجادکننده استرس توجه ویژه‌ای داشته باشید.

توجه به موارد زیر و تلاش برای رفع آنها می‌تواند تا حد قابل قبولی از ایجاد استرس در کودک جلوگیری کند.

این موارد عبارتند از:

• مشکلات خانوادگی (درگیری والدین، طلاق، فوت، بیماری، مشکلات مالی، خشونت)
• تغییرات در خانواده (تولد نوزاد، جابجایی منزل، تغییر مدرسه)
• انتظارات والدین (فشار تحصیلی، انتظارات بیش از حد)
• فشارهای تحصیلی (تکالیف زیاد، امتحانات، رقابت، ترس از شکست)
• مشکلات یادگیری (ناتوانی در یادگیری، مشکلات تمرکز)
• مشکلات در مدرسه (قلدری، مشکلات ارتباطی با معلم)
• مشکلات ارتباطی (مشکلات با همسالان، احساس تنهایی، ترس از طرد شدن)
• فشار گروه همسالان (تقلید، ترس از پذیرفته نشدن)
• مواجه با خشونت (تلویزیون، بازی های کامپیوتری)
• آلودگی هوا و آلودگی صوتی
• شلوغی و ازدحام
• ویژگی‌های شخصیتی (حساسیت، اضطراب)
• بیماری های جسمی
• تجربیات ناخوشایند فردی (تصادف، زلزله)

نشانه‌های استرس در کودکان

این لیست شامل برخی از نشانه‌های شایع استرس در کودکان است و ممکن است کودک شما نشانه‌های دیگری را نیز تجربه کند.

برخی از نشانه‌های استرس در کودکان عبارتند از:

• تغییرات در اشتها (کم خوری یا پرخوری)
• تغییرات در خواب (مشکل در خوابیدن، کابوس، بی‌خوابی)
• تحریک‌پذیری و پرخاشگری
• بی‌قراری و ناآرامی
• گوشه‌گیری و انزوا
• افت عملکرد تحصیلی
• مشکل در تمرکز و توجه
• عادت‌های ناپسند (مکیدن انگشت، جویدن ناخن)
• دردهای شکمی و سردرد
• تپش قلب و تنگی نفس
• تعریق زیاد
• خستگی و ضعف
• مشکلات گوارشی
• نگرانی و اضطراب
•  ترس و وحشت
• غمگینی و افسردگی
• احساس گناه و شرم
• کاهش اعتماد به نفس
• مشکل در کنترل احساسات

در صورت مشاهده هرگونه علامت نگران‌کننده دیگر در کودک خود، بهتر است با یک روانشناس متخصص کودک مشورت کنید.

برای دریافت مشاوره‌های تخصصی از زهرا قانع، کارشناس ارشد روانشناسی کودک از دانشگاه تهران می‌توانید به ما مراجعه کنید.

قبل از این کار نیز می‌توانید از وبینار رایگانی که برایتان آماده کرده‌ایم استفاده کنید.

در این وبینار به صورت کامل روند تشخیص اولیه مشکل در کودک را توضیح داده و راه‌حل‌های موثری برای چالش‌هاس اساسی فرزندپروری ارائه داده‌ایم.