اضطراب جدایی در کودکان یکی از مراحل طبیعی رشد است که معمولاً در سن 6 الی 8 ماهگی شروع میشود و اغلب تا 18 ماهگی ( 1.5 سالگی) ادامه دارد.
برای اینکه کودک بدون آسیب روانی از این مرحله عبور کند، لازم است که والدین علائم اضطراب جدایی در کودکان را بشناسند و به کاهش یا رفع آن کمک کنند.
در ادامه اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان را بررسی کرده و راه کارهایی برای عبور سالم از این مرحله رشد کودک ارائه خواهیم کرد.
اگر میخواهید کودکان خود را بهصورت اصولی و به دور از هرگونه آسیب جدی تربیت کنید، کافی است با کلیک روی لینک زیر در دورهی شاه کلید پلاس شرکت کنید:
فهرست
چگونه میتوانیم به کاهش اضطراب جدایی کودک کمک کنیم؟
دلایل به وجود آمدن اختلال اضطراب جدایی در کودکان
چطور نشانههای وجود آن را در کودک تشخیص دهیم؟
بررسی علائم اختلال اضطراب جدایی در کودکان
چه زمانی اضطراب جدایی مشکلساز میشود؟
اضطراب جدایی در کودکان چیست؟

اضطراب جدایی در کودکان، واکنشی طبیعی به جدایی از مراقب اصلی یا مواجهه با افراد ناشناخته است.
این اضطراب با احساس ترس، بیقراری و گاهی اوقات گریه همراه است.
اضطراب جدایی در کودکان به دلیل وابستگی عاطفی قوی کودک به مراقب اصلی او ایجاد میشود.
همانطور که گفتیم این اضطراب معمولاً از 6 ماهگی شروع میشود و تا 18 ماهگی ادامه دارد.
البته، در برخی از موارد اضطراب جدایی در کودکان 3 ساله نیز دیده شده است. بنابراین تا 3 سالگی، داشتن اضطراب جدایی کودک طبیعی است.
اما اگر کودک بعد از این بازه سنی همچنان اضطراب جدایی را تجربه کند، ممکن است به اختلال اضطراب جدایی مبتلا شده باشد.
بنابراین لازم است برای ارزیابی و بررسی دقیقتر و درمان آن در صورت نیاز، به روانشناس کودک مراجعه شود.
چگونه میتوانیم به کاهش اضطراب جدایی کودک کمک کنیم؟

کارهایی که میتوان برای کاهش علائم اضطراب جدایی در کودکان انجام داد عبارتند از:
- برای جلوگیری از بیاعتماد شدن کودک و جلوگیری از ایجاد دلبستگی ناایمن، هرگز کودک خود را به صورت طولانی مدت حتی نزد مادربزرگ و پدربزرگ نگذارید.· هنگامی که وارد محیط جدید میشوید اجازه دهید که کودک در آغوش شما بماند.
- کودک خود را به زور در آغوش شخص دیگری رها نکنید.
- به اطرافیان بگویید که به زور با کودک شما صحبت نکنند.
- از بوسیدن اجباری کودک پرهیز کنید.
- در محیطهای جدید اجازه دهید که کودک در آغوش شما گفتگوی دیگران را بشنود و از اطرافیان بخواهید که از دور با کودک ارتباط برقرار کنند.
- لازم است که اطرافیان با مهربانی و شفقت با کودک حرف بزنند.
- هرگز بدون اطلاع و خداحافظی کودک خود را رها نکنید.
- حتماٌ قبل از بیرون رفتن به کودک اطلاع دهید که کجا میروید و به او اطمینان دهید که بعد از مدت مشخصی دوباره کنار او خواهید آمد.
- کودک خود را برای طولانی مدت تنها نگذارید. میتوانید برای عادت سازی نهایتاً 5 دقیقه کودک را تنها بگذارید و کم کم این زمان را افزایش دهید.
- کودک را هرگز پشت در بسته نگذارید، اجازه دهید شما را ببینید و یا صدای شما را بشنود.
- تلاش کنید که هنگام فاصله گرفتن از کودک و مشغول شدن به انجام کارهای روزمره، ارتباط دیداری و یا صوتی را همواره با کودک خود داشته باشید.
- هنگام رفتن به حمام کوتاه یا دستشویی نیز ارتباط دیداری یا صوتی را حفظ کنید. مثلا میتوانید در حمام یا دستشویی، با کودک خود صحبت کنید تا صدای شما را بشنود و مطمئن شود که کنارش هستید.
- نگران برخورد کودک با اطرافیان نیز نباشید. کودک پس از دیدن مهربانی اطرافیان احساس امنیت میکند و آهسته آهسته با آنها ارتباط ایمن برقرار خواهد کرد.
انجام برخی بازیها مانند دالی بازی یا قایمباشک میتواند در کاهش این اضطرای در کودک موثر باشد.
به این شکل که زمان پنهان شدن، از زمانهای خیلی کوتاه شروع شود و به تدریج افزایش پیدا کند.
اگر میخواهید بدانید دلایل ایجاد اختلال اضطراب جدایی در کودکان چیست لطفاً با ما همراه باشید.
دلایل به وجود آمدن اختلال اضطراب جدایی در کودکان

اختلال اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان، ریشه در عوامل متعددی دارد که از جمله آنها میتوان به ژنتیک و محیط اشاره کرد.
وابستگی بیش از حد به والدین یا مراقب اصلی، دلیل دیگری برای ایجاد اختلال اضطراب جدایی است.
دلایل را دانستیم، اما علائم اضطراب جدایی در کودکان چیست؟
چطور نشانههای وجود آن را در کودک تشخیص دهیم؟
برای مشاهده پاسخ، لطفاً بخش بعدی را مطالعه کنید. در بخش بعدی به این سوالات پاسخ دادهایم.
برخی تغییرات ژنتیکی نیز میتوانند بر نحوه پاسخدهی مغز کودک به استرس و اضطراب تأثیر بگذارند و احتمال بروز این اختلال را بیشتر کنند.
علاوه بر عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی نیز در شکلگیری اختلال اضطراب جدایی نقش مهمی ایفا میکنند. مثلا اگر کودک برای مدت طولانی تنها بماند، احتمالاً این اختلال را تجربه خواهد کرد.
سبک فرزندپروری و محیط خانوادگی نیز در شکلگیری این مورد نقش دارند. مثلا سر کار رفتن مادر در سنین زیر دوسال، در دسترس نبودن و پاسخگو نبودن پدر و مادر میتواند باعث ایجاد اختلال اضطراب جدایی در کودکان شود.
تولد فرزند دیگری در خانواده میتواند باعث ایجاد این اختلال در کودک بزرگتر شود.

بررسی علائم اختلال اضطراب جدایی در کودکان
اختلال اضطراب جدایی در کودک میتواند طیف وسیعی از علائم را به همراه داشته باشد.
مهمترین نشانهی این اختلال، بیقراری شدید، گریه و چسبیدن به فردی است که کودک به او وابستگی دارند.
این احساس وابستگی شدید، باعث میشود کودک هنگام ترک شدن توسط مراقب اصلی خود، احساس وحشت و اضطراب شدیدی کند.
علاوه بر این، علائم دیگری نیز ممکن است در کودکانی که دچار این اختلال هستند مشاهده شود:
- رفتارهای پرخاشگرانه: کودک ممکن است برای جلوگیری از جدایی، رفتارهای پرخاشگرانهای از خود نشان دهد.
- ترس شدید از تنها ماندن: احساس تنهایی و ترس از تنها ماندن، یکی دیگر از علائم شایع این اختلال است.
- کابوسهای شبانه: تجربه کابوسهایی با موضوع جدایی، میتواند نشاندهندهی وجود اختلال اضطراب جدایی در کودک باشد.
- شب ادراری: اختلال در کنترل مثانه و شب ادراری، از جمله عوارض اختلال اضطراب جدایی است.

- اجتناب از جدایی: کودک ممکن است از هرگونه موقعیتی که منجر به جدایی از مراقب اصلی خود شود، اجتناب کند.
- مشکلات خواب: اختلال در خواب و بیخوابی، از دیگر علائم این اختلال است.
- احساس آشفتگی و فشار: کودک ممکن است احساس کند که تحت فشار است و نمیتواند به خوبی بر احساسات خود کنترل داشته باشد.
- علائم جسمانی: سردرد، دل درد و احساس درد یا تنش عضلانی، از جمله علائم جسمانی اختلال اضطراب جدایی هستند.
- پریشانی شدید و مداوم: احساس نگرانی و اضطراب مداوم، از ویژگیهای بارز اختلال اضطراب جدایی است.
- اختلال در فعالیتهای کودکانه: کودک ممکن است تمایلی به بازی با همسالان یا انجام فعالیتهای مورد علاقه خود نداشته باشد.
- امتناع از تنها خوابیدن: کودک ممکن است نیاز به حضور مراقب در هنگام خواب داشته باشد.
- چسبیدن بیش از حد به مراقب اصلی: کودک ممکن است به صورت فیزیکی به مراقب خود بچسبد و از او جدا نشود.
- هراس یا عصبانیت در زمان جدایی: کودک ممکن است هنگام جدایی از والدین یا مراقبان خود، واکنشهای هیجانی شدیدی از خود نشان دهد.
چه زمانی اضطراب جدایی مشکلساز میشود؟
همانطور که گفتیم، اضطراب جدایی در کودکان 3 ساله و کمتر از این سن، امری طبیعی است، اما ادامهی این اضطراب در سنین بالاتر نشاندهندهی مشکلی جدیتر به نام اختلال اضطراب جدایی است.
کودکان پیشدبستانی و بزرگتر معمولاً توانایی مقابله با ترس از جداییهای کوتاهمدت و تحمل دوری از عزیزانشان را پیدا میکنند.
اگر کودکی در سنین بالاتر، همچنان به شدت به فردی وابسته باشد و هنگام جدایی از او احساس اضطراب و ترس شدید کند، احتمال وجود اختلال اضطراب جدایی در او بسیار بالاست.
این نشان میدهد که کودک به کمک حرفهای روانشناس نیاز دارد تا بتواند این ترس را مدیریت کند و روابط اجتماعی سالمتری برقرار کند.
در نهایت
در نهایت بسیار مهم است که مراقب احساس امنیت، اعتماد و دلبستگی کودک خود باشید.
توصیه ما این است که به نیازهای فرزند خود توجه کنید و به اطرافیان اعم از والدین و خواهر و برادر خود نیز نکات لازم را بگویید تا در این راه به شما کمک کنند.
اگر احساس میکنید که فرزندتان بیش از حد نگران جدایی از شما یا افراد دیگر است، بهتر است با یک روانشناس کودک مشاوره داشته باشید.
روانشناس میتواند با بررسی دقیق رفتارهای فرزندتان، تشخیص دهد که آیا او به اختلال اضطراب جدایی مبتلا است یا خیر و در درمان اضطراب جدایی کودکان کارهای موثری انجام دهد.
با کمک روانشناس، میتوانید برنامه درمانی مناسبی برای فرزندتان تدارک ببینید و از مشکلات بزرگتر در آینده جلوگیری کنید.
شما میتوانید با شرکت در در دورهی آموزش تربیت فرزند زهرا قانع، مهارتهایی به دست آورید که مشکلات مربوط به اضطراب جدایی در کودک شما ایجاد نشود.