«با بچه ای که غذا نمیخوره چیکار کنم؟»
این اولین و مهم‌ترین سوالی است که مادران در مواجه با غذا نخوردن کودک خود مطرح می‌کنند.
در بسیاری از موارد، ریشه‌های بد غذا شدن کودک در دنیای پیچیده و رو به رشد ذهن او نهفته است.
عواملی مانند تلاش برای استقلال، نیاز به جلب توجه یا حتی واکنش به استرس‌های محیطی، می‌توانند نقش پررنگی در این چالش ایفا کنند.
با دانستن این عوامل می‌توان به رفع شدن این مسئله کمک کرد و غذا خوردن کودک را به مسیر درستی هدایت کرد.
با این حال موارد مهم و عمیق دیگری هستند که برای تسلط بر آنها، باید از منابع معتبر استفاده کنید.
ما با طراحی دوره‌ای با نام شاه کلید پلاس، تمام این منابع را به ساده‌ترین شکل ممکن توضیح داده‌ایم.
برای تربیت صحیح و اصولی و فرزند و شناخت راه‌های برطرف کردن بدغذایی کودک روی لینک زیر کلیک کنید:
ابعاد روانشناختی بد غذایی: چرا کودک می‌گوید غذا نمی‌خورم؟
۱۰ راهکار خلاقانه برای غلبه بر بد غذایی کودکان
آخرین حرف: از درک مشکل تا خوب غذا خوردن
درک این ابعاد روانشناسی بد غذایی کودک، به شما کمک می‌کند تا به جای صرفاً تمرکز بر خوردن یا نخوردن غذا، ریشه‌های رفتار فرزندتان را شناسایی کنید و با همدلی و آگاهی بیشتری با او برخورد کنید.
این درک عمیق‌تر، اولین گام برای ایجاد تغییرات مثبت و پایدار در عادات غذایی فرزندتان است.
اغلب کودکان در سنین 3 سال به بالا در اوج دوران کشف استقلال خود هستند.
آنها در حال یادگیری این موضوع هستند که می‌توانند تصمیم بگیرند و بر محیط اطرافشان تاثیر بگذارند.
غذا خوردن، یکی از معدود حوزه‌هایی است که کودک احساس کنترل کامل بر آن را دارد.
وقتی کودک می‌گوید «غذا نمی‌خورم» ممکن است که در پی ابراز قدرت خود باشد.
او با این کار، حس خودکارآمدی خود را تجربه می‌کند. مقاومت در برابر غذا، راهی برای نشان دادن این است که «من می‌توانم خودم انتخاب کنم، حتی اگر این انتخاب، نخوردن باشد.»
پس غذا نخوردن کودک 4 ساله و کمی بالاتر نیز گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ی ابراز وجود باشد.
گاهی اوقات، غذا نخوردن کودک به یک ابزار برای جلب توجه تبدیل می‌شود.
اگر والدین فقط در زمان‌ها و لحظاتی که کودک غذا نمی‌خورد، بیشترین توجه را به او نشان می‌دهند (مثلاً التماس کردن، اصرار کردن، یا پاداش دادن)، کودک ناخواسته می‌آموزد که این رفتار راهی برای دریافت توجه است.
این پدیده از نظر روانشناسی به عنوان «تقویت منفی» شناخته می‌شود.
یعنی رفتار (غذا نخوردن) تقویت می‌شود چون نتیجه دلخواه (توجه یا اجتناب از غذای ناخواسته) را به همراه دارد.
توجه داشته باشید که سبک فرزندپروری والدین و شیوه برآورده کردن نیازهای اساسی در کودک نیز در بدغذایی آنها موثر است.
برای یادگیری شیوه‌های درست و صحیح پرورش فرزند، دوره تربیت کودک شاه کلید پلاس یکی از بهترین دوره‌هاست.
ذهن و بدن کودکان و در اصل تمام انسان‌ها به شدت با هم مرتبط هستند.
تغییرات بزرگ زندگی مانند تولد خواهر یا برادر جدید، شروع مهدکودک یا مدرسه یا حتی تنش‌های خانوادگی، می‌توانند باعث اضطراب و استرس در کودک شوند.
این استرس می‌تواند به طور مستقیم بر اشتهای کودک تاثیر بگذارد.
بدن او در پاسخ به استرس، هورمون‌هایی (مثل کورتیزول) ترشح می‌کند که می‌توانند سیستم گوارش را تحت تأثیر قرار داده و تمایل به غذا خوردن را کاهش دهند.
در چنین شرایطی، غذا خوردن ممکن است به یک فعالیت ناخوشایند یا دشوار برای کودک تبدیل شود.
بعضی از کودکان، حس بویایی، چشایی یا لامسه قوی‌تری دارند و به بو، بافت، رنگ یا حتی دمای غذاها حساسیت زیادی نشان می‌دهند.
برای مثال، ممکن است کودک از بافت نرم پوره متنفر باشد، یا بوی خاصی از یک سبزی او را آزار دهد.
این یک مشکل روانشناختی خاص نیست، اما می‌تواند منجر به بد غذایی شود و از نظر روانی برای کودک استرس‌زاست. چرا؟
به این دلیل که کودک مجبور است با تحریکات حسی ناخوشایند مقابله کند.
درک این حساسیت‌ها و ارائه گزینه‌هایی که کمتر تحریک‌کننده هستند، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
برای برطرف کردن بد غذایی کودکان، 10 راهکار خلاقانه ارائه کرده‌ایم که می‌توانید با استفاده از آنها عادات غذایی کودک خود را تنظیم کنید:
به جای تمرکز صرف بر خوردن، یک «بشقاب اکتشاف» برای کودک فراهم کنید.
اجازه دهید او با غذاها بازی کند، آنها را لمس کند، بو بکشد، خرد کند و شکل‌های مختلف بسازد.
این کار حساسیت‌های حسی کودک را کاهش می‌دهد و کودک را با غذا آشنا می‌کند بدون اینکه فشاری برای خوردن وجود داشته باشد.
اگر کودک از امتحان کردن غذای جدید امتناع می‌کند، قانون «یک قاشق» را به او معرفی کنید.
او را تشویق کنید که فقط یک قاشق کوچک از غذای جدید را بچشد. حتی اگر دوست نداشت، دیگر مجبور به خوردن نیست.
این کار فشار را از روی کودک برمی‌دارد و فرصتی برای آشنایی تدریجی با طعم‌ها فراهم می‌کند.
درباره غذاها، داستان‌های جذاب بسازید.
مثلاً بگویید «این هویج‌ها، قهرمانانی قوی هستند که به چشمان تو کمک می‌کنند تا مثل عقاب تیزبین شوند!»
یا «این کلم بروکلی مثل درختان کوچک جنگل است که به تو قدرت می‌دهد.»
این روش، به خصوص برای کودکی که غذا نمی‌خورد، می‌تواند اشتیاق زیادی ایجاد کند.
به کودک اجازه دهید یک یا دو نوع غذا را انتخاب کند که هرگز مجبور به خوردن آنها نیست.
این کار به او احساس کنترل می‌دهد و معمولاً کودک با داشتن این حق انتخاب، تمایل بیشتری به امتحان کردن سایر غذاها پیدا می‌کند.
اگر امکانش را دارید، کودک را در کاشت، داشت و برداشت سبزیجات یا میوه‌ها (حتی در گلدان‌های کوچک) مشارکت دهید.
وقتی کودک بخشی از فرآیند تولید غذا باشد، احتمال بیشتری دارد که نسبت به خوردن آن کنجکاوی و علاقه نشان دهد.
یک روز در هفته را به «بازی آشپز کوچولو» اختصاص دهید.
کودک را مسئول یک مرحله ساده از آشپزی (مثلاً مخلوط کردن مواد، یا چیدن سبزیجات شسته شده در کاسه) کنید.
حتی اگر او فقط تظاهر به پخت و پز کند، این تعامل مثبت با غذا را تقویت می‌کند.
هر هفته یک «سفر غذایی تخیلی» به یک کشور خاص داشته باشید.
درباره فرهنگ غذایی یک کشور صحبت کنید و یک غذای ساده از آنجا را امتحان کنید.
مثلاً یک روز «سفر به ایتالیا» و خوردن پاستا با سس گوجه فرنگی، یا «سفر به ژاپن» و امتحان کردن سوشی گیاهی را انتخاب کنید.
یک نمودار ساده برای ثبت غذاهای جدیدی که کودک امتحان می‌کند، تهیه کنید.
برای هر غذای جدیدی که چشید (حتی یک قاشق)، یک برچسب یا ستاره بزنید. این کار پیشرفت‌های کوچک را جشن می‌گیرد و به کودک انگیزه می‌دهد.
اگر غذا نخوردن کودک ناشی از اضطراب باشد، قبل از غذا، چند دقیقه تمرین تنفس عمیق و آرام با او انجام دهید.
این کار می‌تواند به آرامش سیستم عصبی او کمک کرده و پذیرش غذا را آسان‌تر کند.
گاهی بهترین کار، حذف کامل هرگونه پاداش یا تنبیه مرتبط با غذاست.
غذا را صرفاً به عنوان یک نیاز و لذت طبیعی معرفی کنید.
به جای اینکه بگویید «اگر بخوری، کارتون می‌بینی»، بگویید «بدن تو به این غذا نیاز دارد تا قوی شود.»
این رویکرد به ایجاد یک رابطه‌ی سالم و بدون فشار با غذا کمک می‌کند.
با نگاهی عمیق‌تر به روانشناسی بد غذایی کودک، دریافتیم که چه عواملی در نحوه غذا خوردن کودک اثر دارند.
شناخت این عوامل، درک شما را از رفتار فرزندتان افزایش می‌دهد.
همچنین با به‌کارگیری راهکارهای خلاقانه‌ای که فراتر از فشار و اجبار هستند، می‌توانید رابطه‌ای سالم و مثبت با غذا برای فرزندتان بسازید و آرامش را به سفره‌ی خانواده بازگردانید.
زهرا قانع، روان درمانگر، روانشناس و مشاور کودک، دارای مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی از دانشگاه تهران.
زهرا قانع، روان درمانگر، روانشناس و مشاور کودک، دارای مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی از دانشگاه تهران.
دوره ی جامع فرزند پروری شاه کلید، آموزش لحظه به لحظه رفتار با کودک از بدو تولد تا ده سالگی را به شما آموزش می دهد. این دوره خصوصیات زیر را دارد:
